پرخوری عامل اکثر بیماری‌هاست

در طول شبانه‌روز، صرف یک تا دو وعدة غذا کافی است (ما براساس یک عادت غلط، سه بار در روز غذا می‌خوریم، نه به علت نیاز بدن) دو وعده غذاخوردن و بین روز چیزی نخوردن، مستحب است.
(رساله امام خمینی)

برخلاف تصور رایج، ناهار نخوردن باعث قوت بدن می شود. اطبای اسلامی و اکثر کسانی که خصوصاً کار فکری می‌کنند و نیاز به انرژی زیاد دارند، در طول شبانه‌روز یک تا دو وعده غذا می‌خورند. استاد تبریزیان، محقق سرشناس طب اسلامی می‌گفتند، روزی یک وعده غذا می‌خورند. استاد خیراندیش در طول روز دو وعده غذا می‌خورند. پروفسور سمیعی با آن کار فکری سنگین (اعمال جراحی مغز و اعصاب که هر کدام چندین ساعت کار بسیار سنگین، ظریف و دقیق لازم دارد)، در طول روز دو وعده غذا می‌خورد.

ناهار از دیدگاه طب اسلامی
در طب اسلامی، وعده‌های اصلی غذا، صبح و شب است و جایی برای ناهار وجود ندارد. ناهار نخوردن و به‌جای آن استراحت قیلوله (استراحت چند دقیقه‌ای حوالی ظهر)، موجب سلامتی و تناسب اندام است، و برعکس، شام نخوردن موجب زیان برای بدن است. در قرآن کریم آمده، در بهشت، مؤمنان با دو وعدة غذای صبح و شب پذیرایی می‌شوند:
و لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیهَا بُکْرَهً وَعَشِیًّا؛ یعنی روزى آنان بامدادان و شامگاهان است (سوره مبارکه مریم/ آیه ۶۲) خداوند در مهمانی خود در ماه رمضان، دو وعدة صبح و شب به ما غذا می‌دهد و ناهاری موجود نیست. غربی‌ها خود نیز به این نتیجه رسیده و سعی می‌کنند فقط صبحانه و عصرانه بخورند، و هنگام ظهر، چیزی مصرف نکنند. در صدر اسلام، مسلمین ناهار نمی‌خوردند. این مقوله از زمان معاویه شکم‌پرست ایجاد شد. امام جعفر صادق(ع) خطاب به فردى که از سوء هضم و درد معده شکایت داشت، فرمودند: فقط اول روز و اول شب به تغذیه بپرداز، و میان صبحانه و شام، چیزى نخور که مایه فساد بدن است. اگر شخصی دچار ضعف می‌شود، چاره کار، ناهار خوردن نیست، بلکه باید شام را خوب بخورد؛ زیرا شام، فوایدی بسیار دارد و ترک آن باعث ضعف شدید بدن می‌شود. در اسلام، مهم‌ترین وعده غذایی شام است که بعد از مغرب خورده، و شام نامیده می‌شود. به تجربه حاصل شده خوابی که در وعده بعداز ظهر به‌علت مصرف ناهار و خستگی حاصل از فعالیت روزانه می‌باشد، دارای عوارض شدید است، از جمله کوفتگی بدن، سردرد، بی‌حالی، بی‌حوصلگی، و… ؛ عموماً نیز افراد بعد از بیدارشدن تا مدتی کسل هستند.

علت مضر بودن وعده ناهار چیست؟
یکی از علل نهی از ناهار در طب اسلامی، زمان صرف ناهار است؛ زیرا هضم غذا برای بدن در این زمان دشوار است (هرچه به سمت اذان ظهر می‌رویم، قدرت هضم کمتر می‌شود). دلیل دیگر، نیاز دستگاه گوارش به استراحت است. طب جدید می‌گوید: هضم غذا در معده حدود شش ساعت طول می‌کشد، و هضم آن در روده، حدود سه ساعت؛ پس از آن تازه به هضم کبدی می‌رسد؛ بنابراین بین دو وعدة غذایی باید حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت فاصله باشد. وعدة غذایی ظهر، مضر بوده و بلغم و سودا را در بدن افزایش می‌دهد و سبب غلظت خون می‌گردد، به همین دلیل در طب اسلامی و طب سنتی، دو وعده مصرف غذا در صبح و نزدیک غروب توصیه شده است. گرم‌ترین زمان در طول روز، هنگام ظهر است که ضروری است در آن ساعت بدن سرد و خنک باشد (مزاج خواب، سرد است). صرف غذا در ساعت مزبور موجب تمرکز خون در دستگاه گوارش می‌شود و انرژی زیادی از دست می‌دهد که ضروری است انرژی مورد نیاز بدن در این ساعت از خواب قیلوله تأمین شود.

آیا می‌دانید معنای کلمه ناهار چیست؟
نا به‌معنای منفی و سلب کردن (فرهنگ دهخدا)
آهار: به‌معنای خورش و غذا (فرهنگ دهخدا)
ناهار: به‌معنای غذا نخوردن (فرهنگ دهخدا)
از آنچه گفته شد، نتیجه می‌شود وقتی گویند وقت ناهار است، یعنی وقت نخوردن است؛ یعنی زمانی که نخوردن موجب سلامتی بدن می‌شود. شام، وعدة غذایی بسیار مهمی است که به هیچ عنوان نباید ترک شود، و فقط باید دو سه ساعت تا زمان خواب فاصله داشته باشد.

مزایای حذف تدریجی وعده ناهار از رژیم غذایی
ترک وعدة ناهار موجب تقویت ایمنی بدن، تناسب اندام، حفظ تعادل مزاج و رفع بیماری‌ها (تقریباً اکثریت قریب به اتفاق) می‌شود. برخی دیگر از نتایج ترک ناهار به قرار ذیل است:
• افزایش سیستم ایمنی بدن؛
• پیشگیری از چاقی؛
• پیشگیری و درمان چربی خون؛
• پیشگیری و درمان قند خون و دیابت؛
• پیشگیری و درمان کبد چرب؛
• پیشگیری از ضعف حافظه و درمان آن؛
• پیشگیری از غلبة دم و درمان کمکی در مهار آن؛
• پیشگیری از فشار زیاد به معده و درمان کمکی جهت پاکسازی معده؛
• پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های مختلف قلبی مانند انسدادها، ضعف عضلات و درمان کمکی آن.
ترک تدریجی ناهار موجب تقویت کلی بدن، ایجاد نشاط، جوانی، طول عمر و… می‌شود.

راه حل برای حذف تدریجی ناهار
• هر روز ناهار را ۱۵ دقیقه دیرتر از روز قبل میل کنید و همین طور ادامه دهید تا به‌تدریج، زمان مصرف ناهار و شام یکی شود؛
• کم کردن فاصلة زمانی بین صبحانه و شام، روشی خوب برای حذف ناهار است؛
• صبحانه در فاصلة ۹ تا ۱۰ صبح؛
• شام هم بعد از اذان مغرب با کمترین فاصلة زمانی که تقریباً ۲ تا 3 ساعت قبل از خواب است.
• دانش‌آموزان و دانشجویان و افرادی که فعالیت جسمی و فکری دارند، صبحانة خوب و کامل صرف کنند.
بهترین زمان برای ترک ناهار بعد از ماه مبارک رمضان است، زیرا بدن به نخوردن و کم خوردن غذا عادت کرده، و با کمی همت می‌توان به‌راحتی به این فرمول سلامتی پایدار، دست یافت.