حـقـوق مـحـیـط زیـسـت

حقوق محیط زیست یکی از مباحث بسیار مهمی است که در گسترۀ حقوق داخلی، حقوق بین‌الملل و حقوق بشر جایگاهی رفیع پیدا نموده است. در حوزۀ دانشگاهی نیز در حقوقِ داخلیِ ایران علاوه بر پیش‌بینی این درس به‌عنوان یکی از دروس اختیاری دورۀ کارشناسی رشتۀ حقوق، شاهد شکل‌گیری این رشته به‌صورت مستقل در مقاطع تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکتری هستیم. شاید دلیل و مدرک اصلی چنین پیشرفتی را پدیدۀ جهانی‌شدن حقوق دانست. دراین‌میان، در عصر حاضر به موازات جهانی‌شدن حقوق با پدیدۀ «سیاست جناییِ جهانی‌شده» یا «سیاست جناییِ بین‌المللی» مواجه هستیم که غالباً بحران‌ها آغازگر این مقوله هستند. بدون تردید؛ یکی از این بحران‌ها در حوزۀ محیط زیست است که فرآیند جهانی‌شدن را با شتابی بیشتر مواجه کرده؛ به‌گونه‌ای که با ظهور و توسعۀ جرائم فراملی و سازمان‌یافته، شاهد شکل‌گیری، تقویت و توسعۀ سیاست جناییِ جهانی شده در کنار سیاست‌گذاری‌های حقوقی هستیم. فراملی بودن و جهانی‌شدنِ بزه زیست‌محیطی در بسیاری از موارد سبب شده است دغدغۀ دولت‌ها از سطح حاکمیتی و ملی فراتر رود. ازاین‌رو اغلب سازمان‌های منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و بین‌المللی برای رفع دغدغه‌هایِ زیست‌محیطی در حال فعالیت هستند. در این میان سازمانِ مللِ متحد به‌عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین سازمان جهانیِ سیاست‌گذار مطرح است.