علائم کبد چرب

کبد چرب دارای مراحل مختلفی است که از کبد چرب ساده شروع و به سیروز و سرطان کبد ختم می‌شود. در نیمی از مبتلایان به بیماری کبدی هیچ نشانه‌ای از بیمار وجود ندارد و در مواردی نیز علائم خفیف بروز می‌کند. اما برخی افراد مبتلا به بیماری کبد چرب، دچار عوارضی مانند اسکار کبد می‌شوند. اسکار کبد که به‌عنوان «فیبروز کبد» هم شناخته می‌شود یک وضعیت بالقوه خطرناک است که می‌تواند باعث نارسایی کبد شود. فیبروز در صورت گسترده شدن تبدیل به سیروز می‌شود، که آسیب کبدی ناشی از آن دائمی است. علائم شایع کبد چرب در مراحل پیشرفتۀ آن عبارتند از:
درد شکم: درد کبد اغلب نشانه‌ای از بیماری کبد است، اما گاهی اوقات ممکن است دردی که در همان ناحیۀ عمومی کبد احساس می‌شود، به دلیل وجود مشکلاتی در کیسۀ صفرا، لوزالمعده یا کلیه ایجاد شود. اگر درد شکم در قسمت سمت راست و بالای شکم باشد، ممکن است از علائم این بیماری باشد. البته این علامت بیشتر در مراحل آخر بیماری از جمله سیروز کبدی دیده می‌شود.
ضعف یا خستگی عمومی: کبد نقش اساسی در تولید انرژی در بدن دارد. همانطور که گفته شد، یکی از عملکردهای کبد، تجزیۀ گلوکز است که سبب تولید انرژی می‌شود. کبد، گلوکز را به گلیکوژن تبدیل می‌کند و برای استفادۀ بعدی بدن ذخیره می‌کند. هنگامی که بدن به انرژی نیاز دارد، کبد گلیکوژن را به گلوکز تبدیل نموده تا انرژی مورد نیاز بدن تأمین گردد؛همچنین کبد به پاکسازی سموم از خون کمک می‌نماید، و به همین دلایل چنانچه آسیب به کبد وارد شود، بدن در انجام این دو مکانیزم به مشکل برخورد کرده و در نتیجه بیمار دچار ضعف و خستگی خواهد شد.
کاهش اشتها و وزن: یکی از وظایف کبد، تولید صفرا و در نتیجه تأثیر در تجزیۀ چربی‌ها است، و به همین دلیل در صورت بروز بیماری‌های کبدی همچون سیروز، هپاتیت و سرطان کبد، افراد نمی‌توانند غذا را به درستی هضم کرده و در نتیجه دچار کاهش اشتها و کاهش وزن می‌شوند.
حالت تهوع و سرگیجه: اگر مسمومیت غذایی، بارداری، اضطراب و… رخ نداده باشد، ابتلا به سیروز کبدی و یا سایر بیماری‌های کبدی می‌تواند در ایجاد علائم گوارشی نقش داشته باشند. یکی از این علائم، احساس حالت تهوع و استفراغ است که هیچ زمینه و دلیل مشخصی ندارد. عامل دیگری که می‌تواند در پیدایش احساس تهوع و سرگیجه نقش داشته باشد، تجمع سموم در خون به علت کاهش عملکرد کبد است.
زردی پوست و چشم: یکی از عملکردهای صفرا این است که چربی‌ها را می‌شکند و به هضم غذا کمک می‌کند. بیلی روبین، رنگدانۀ صفرا است. رنگ‌دانه‌ای زردرنگ در خون که سلول‌های قرمز آن را از خون جمع‌آوری کرده و در کبد تجزیه می‌شود؛ بنابراین اگر فردی به بیماری کبدی مبتلا شود، بیلی روبین از خون خارج نمی‌شود و سبب زردی پوست، زردی چشم، زبان، ناخن یا نوک انگشتان می‌گردد.
خارش پوست: خارش پوست ممکن است بجز مشکل کبد، بخاطر عواملی چون آلرژی، افزایش سطح نمک صفراوی در زیر پوست، نیش حشرات و حتی گرد و غبار بوجود آید؛ بنابراین خارش به طور معمول به دلیل مشکلات پوستی شکل می‌گیرد، اما خارش ناشی از مشکل در کبد، معمولاً در شب‌ها بدتر می‌شود و شامل بثورات یا ضایعات پوستی نیست.
کبودی پوست و خونریزی آسان: افراد مبتلا به آسیب کبدی به راحتی دچار کبودی یا خونریزی می‌شوند. علت این امر هم کاهش عملکرد کبد و کاهش تولید پروتئین توسط کبد برای لخته شدن خون در مواقع ضروری است.
ادرار تیره‌رنگ: یکی دیگر از مواردی که می‌تواند به بروز مشکل در کبد مرتبط باشد، رنگ ادرار تیره‌تر ار حد معمول است که علت آن افزایش سطح بیلی روبین در خون است؛ البته تیرگی ادرار ممکن است علل دیگری از جمله کم‌آبی بدن، مصرف مکمل‌های ویتامینB، مصرف آنتی‌بیوتیک، کمبود آنزیم، عفونت ادراری و مشکل کلیوی داشته باشد.
تغییر رنگ مدفوع: مشکلات کبدی مانند هپاتیت و سیروز و ناراحتی‌های کیسۀ صفرا باعث می‌شوند رنگ مدفوع به شکل زرد کم رنگ یا سفید تغییر یابد؛ پس مدفوع رنگ پریده ممکن است نشانه‌ای از عملکرد نادرست کبد باشد.
تجمع مایع در شکم: «آسیت» عارضه‌ای است که در اثر جمع شدن آب در شکم ایجاد می‌شود. اکثر کسانی که بیماری سیروز کبدی دارند، کم کاری کبد باعث افزایش فشار در سیاهرگ‌ها می‌شود و به این عارضه مبتلا می‌گردند. کسانی که دچار آسیت می‌شوند، علائم دیگری چون بزرگی شکم، تورم مچ پاها، کمردرد، تنگی نفس، بی‌اشتهایی، خستگی مفرط و… را تجربه می‌کنند.
تورم پاها: در مرحلۀ سیروز کبدی ممکن است تورم در پاها و دست‌ها ایجاد شود. در گرید ۱ تا ۳ معمولاً چنین عارضه‌ای دیده نمی‌شود. کسانی که دچار آسیت می‌شوند، معمولاً دچار ورم پا هم می‌گردند.
بزرگ شدن سینه در مردان: یکی از مواردی که در مردان مبتلا به کبد چرب دیده می‌شود، بزرگ‌شدن بیش از حد معمول سینه‌ها است؛ البته این عارضه بیشتر در مرحله‌ای که بیماری تبدیل به سیروز کبدی شده، دیده می‌شود.
قرمز شدن کف درست: یکی از نقش‌های کبد، تنظیم هورمون‌های بدن است؛ بنابراین ایجاد مشکل در کبد، باعث ایجاد نوسان در سطح هورمون‌ها می‌شود. این نوسان‌های هورمونی باعث ایجاد بیماری «اریتم کف دست» می‌شود که باعث قرمز شدن کف دست‌ها (یا پاها) می‌گردد. احساس گرمی کف دست و قرمزی کف دست‌ها (قرمزی که با فشار روی آن، ناحیۀ قرمز رنگ محو ‌شود)، می‌توانند نشانه‌ای از اریتم کف دست باشند. لازم به ذکر است که قرمزی کف دست‌ها، می‌تواند ارثی یا ناشی از بارداری هم باشد.
آنژیوم عنکبوتی: کبد برای پردازش خونی که معده و روده را ترک می‌کند، اهمیت زیادی دارد. وقتی کبد دارای بافت اسکار می‌شود، این روند مختل می‌گردد و جریان خون را کند و باعث فشار و پیدایش «رگ‌های عنکبوتی» یا «آنژیوم عنکبوتی» می‌شود. رگ‌های عنکبوتی، رگ‌های خونی خوشه‌ای شبیه بدن عنکبوت هستند که در اثر تورم مویرگ‌ها و یا رگ‌های خونی بسیار کوچک نزدیک به پوست به وجود می‌آیند. مشخصۀ اصلی رگ‌های عنکبوتی، وجود نقطه‌ای قرمز رنگ و کوچک به اندازۀ یک سوزن ته گرد در وسط خطوط است که در اطراف آن خطوطی قرمز رنگی بیرون زده است. اگر این رگ‌ها را فشار دهید، ناپدید می‌شوند و با برداشتن فشار، مجدداً ظاهر خواهند شد. آنژیوم عنکبوتی معمولاً در صورت، بالای قفسۀ سینه، پشت و بالای بازو‌ها ظاهر می‌شود.