جامعه شناسی

در این کتاب مجمل به بررسی ساخت گرائی‌‌های خاص هر یک از علوم مختلف بسنده خواهیم کرد که البته کاری است به غایت مخاطره آمیز و در انتها نیز به برخی جنبش‌‌های فلسفی خواهیم پرداخت که به درجات از ساخت گرائی‌‌های زاده علوم انسانی متاثر شده اند‌‌. ابتدا اما مناسبت دارد تعریف پیشنهادی خود را تا حدودی تفسیر و تفهیم نمائیم چرا مفهومی چنین انتزاعی چونان نظام مستقل تبدلات می‌تواند در تمامی رشته‌ها موجد امیدهائی این چنین عظیم گردد‌‌.

کتابی که قرار است بستره مطالعه جامعه‌شناسی باشد، چند ویژگی دارد:
1ـ چنین متنی ضمن تشریح ساده و البته دقیق فرایندها و چالش‌های پیش‌روی مشاهده و تحلیل علمی رفتار اجتماعی، اشتیاق دانشجویان علوم اجتماعی را برای پیگیری مطالعه دقیق‌تر این علم برمی‌انگیزد.
2ـ این متن، دانشجویان را به تحلیل علمی داده‌های اجتماعی عادت می‌دهد و آنها را بر مبنای ارائه نوعی آگاهی اولیه، از خودبزرگ‌بینی می‌رهاند تا بتوانند به مشاهده عینی امور واقع اجتماعی بپردازند.
3ـ هر متنی با این داعیه به ارائه مفاهیم و توصیفات اولیه به شکلی روشن و منسجم از منابع تقریباً مرجع جامعه‌شناسی دست می­زند تا به بخشی از الفبای فکری دانشجویان مبدل شود و آنان دریابند این تعاریف نه اطلاعاتی برای به خاطر سپردن که اسامی نسبتاً دقیق و مورد اجماعی توسط متفکران اجتماعی جهت ارجاع به شیوه‌های رفتاری مردمان و پیامدهای عملکردشان است.
4ـ متنی این چنین نه تنها گرایش‌های مطالعاتی دانشجویان را وارد حوزه‌های تخصصی می‌کند؛ بلکه به آنان می‌آموزد ضمن کاربرد مفاهیم و تعاریف این علم در شناخت جامعه، اسیرشان نشوند و بتوانند مشاهدات جدید خود را با مفاهیم و تعاریف جدید عرضه دارند و بر میراث جامعه‌شناسی بیفزایند. مطالعه چنین کتابی، چند پیامد در پی دارد:
1ـ دانشجویان درمی‌یابند جامعه‌شناسی به مشاهده و تحلیل دقیق و منتظم زندگی روزمره اختصاص دارد و آنان می‌توانند از مفاهیم و تعاریف اصولی این علم در نگاه به زندگی خودشان و تبیین آنها سود جویند.
2ـ چشم‌انداز حاصل از مطالعه جامعه­شناسی، مسائل و معضلات زندگی اجتماعی را نیز برجسته می‌کند و قدرت تطبیق و مقایسه امور اجتماعی را غنا می‌بخشد.
3ـ مشارکت علمی و ادای سهم دانشجویان در رشته علوم اجتماعی و خصوصاً گرایش جامعه‌شناسی، جز به آشنایی با این اصول اولیه حاصل نمی‌آید.
4ـ ملاک مقبولیت این کتاب نیز به داوری دانشجویان در ارزیابی اثر حاضر برمی‌گردد.

فرهنگ نوعی سازه است؛ زیرا متضمن مفهومی علمی است. درواقع این مفهوم علمی بدان روی وجه سازه دارد كه همچون سایر مفاهیم علمی به كار تبیین و تفسیر و پیش‌بینی می‌آید. به علاوه تصور فرهنگ چونان كلیه مفاهیم علمی دیگر تابع ذهنیاتی است كه تدریجاً رشد كرده است. این در حالی است كه آدمیان و جوامع از بدو پیدایش تاكنون به درجات با پدیده‌های فرهنگی سروكار داشته‌اند و این ملاك را میزان تعیین دوری و نزدیكی خود از حیث تمدن مثلاً در زمینه آداب و رسوم فرهنگی در مقایسه با دیگر آدمیان و جوامع قرار داده‌اند. بر این سیاق است كه كتاب حاضر می‌كوشد پس از طرح چیستی فرهنگ، به ساخت و كاركردهای این خرده‌نظام اجتماعی بپردازد و با تشریح مناسبات فرهنگ و جامعه، تغییرات فرهنگی را نیز مورد تعمق قرار دهد.