دکتر رحیم نیکبخت

رحیم نیکبخت در ۱۳۵۰ خورشیدی در روستای میرکوه از توابع سراب آذربایجان شرقی به دنیا آمد. او پس از گذراندن تحصیلات تا دیپلم وارد رشته تاریخ شد و فارغ التحصیل این رشته از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بود. نیکبخت در کنار پژوهش در حوزۀ تاریخ انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر آذربایجان، مدیریت بخش تدوین اسناد و تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی و بخش تحقیقات تاریخ مجلس را نیز برعهده داشت.
از جمله پژوهش های نیکبخت می‌توان به «اسنادی از تحولات سیاسی اجتماعی آذربایجان از شهریور ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲، آیت‌­الله سید نورالدین حسینی شیرازی به روایت اسناد، مجموعه مقالات همایش پنجاهمین سالگرد شهادت نواب صفوی و فدائیان اسلام، بازخوانی مشروطیت، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، مطهری بدون سلاح، پیدایش فرقۀ دمکرات به روایت اسناد و خاطرات، فرقه دموکرات آذربایجان در سراب، خاطرات واسناد حجت الاسلام حاج شیخ غلامرضا فیروزیان، تحولات غرب آذربایجان به روایت اسناد مجلس و دوره سه‌جلدی پژوهشنامه انقلاب اسلامی» اشاره کرد. سرانجام این پژوهشگر پرتلاش در ۱۵ مرداد ۱۴۰۰ خورشیدی در ۵۰ سالگی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا چشم از جهان فروبست.
محمد علی بهمنی قاجار پژوهشگر در مورد نیکبخت گفته است: ایران، میهن عزیزما، فرزند رشید و شایسته اش رحیم نیکبخت میر کوهی را از دست داد، کسانی که نیکبخت را می‌شناسند می‌دانند چه گنجی از اخلاق و معرفت و انسانیت و علم و ایران پرستی و ایمان را از دست دادیم، رحیم نیکبخت، عارف به تمام معنا بود، وجود شریفش عاری بود از حب جاه و مال و نفسانیات، در قلب پرطپش او جایی بر مهر و دلبستگی به مادیات و جاه طلبی های شخصی نبود زیرا این قلب با عشق به ایران با ارادت به مذهب شیعه و حسین بن علی و با یک پارچه شور عشق به ادبیات و فرهنگ و تاریخ ‌و مدنیت ایران لبریز گردیده بود … ایران را به تمام معنا دوست داشت با تمام ابعاد هویتی ایران، همان میزان که به کورش و داریوش و هخامنشیان علاقه داشت به صفویه نیز مهر می ورزید و همان طور که به اهل بیت(ع) ارادت داشت به اسطوره های ایرانی نیز دلبسته بود، نیکبخت نماد یک ایرانی تمام عیار بود که مانندش کم پیدا می شود با پایه گذاری نشر دیار کهن، اساس شریفی را پی ریزی کرد که هم چون لشکری نیرومند برای ایران دوستان و آذربایجانیان عاشق ایران است، نیکبخت پرکار و پرتلاش بود، آن چنان شیفته خدمت به میهن بود که نمی توان آن را توصیف کرد، او برای ما میراثی گرانبها به جای گذاشته است.